Hemodiyaliz; böbrek yetmezliği hastalığı yaşayan kişiler için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Hemodiyaliz yönteminden bahsetmeden önce onu ortaya çıkaran hastalık olan böbrek yetmezliği hastalığının ne olduğuna göz atalım.
Böbrek Yetmezliği Hastalığı Nedir?
Vücudumuzda iki adet bulunan ve şekli fasulyeye benzeyen bir organ olan böbrek; omurganın her iki yanında bulunmakta ve göğüs kafesinin altında yer almaktadır. Boyut olarak bir yumruk kadar boyuta sahip olan ve vücuttaki atıkların ve fazla sıvının vücuttan dışarı atılmasını sağlayan böbrekler; vücudumuz için önemli bir görevi yerine getirmektedir. Böbrekler fazla sıvının ve zararlı atıkların vücuttan atılmasını sağladığı gibi aynı zamanda eritropoetin, renin ve kalsitriol gibi hormonların üretimi görevini de yerine getirmektedir. Böbrekler bir günde yaklaşık olarak 200 litrelik kanı temizlemekte ve ortaya çıkan zararlı atıkların ve fazla sıvının vücuttan dışarı atılmasını sağlamaktadır.
Peki, böbrek yetmezliği hastalığı nedir? Böbrek yetmezliği hastalığı; böbrek hastalıklarının son dönemi olarak bilinmektedir. Böbrekler artık vücuttaki fonksiyonlarını yerine getirme konusunda yetersiz kalmaktadır. Böbrek yetmezliği yaşayan kişilerde; böbrekler kanı filtreleyememekte ve temizleyememektedir. Bu durumda vücudun sıvı seviyesi ve dengesi de bozulmaktadır.
Böbrek yetmezliği hastalığı yaşayan kişilerde böbrekler işlevlerini yerine getirmediğinden dolayı vücut sağlığı için bu fonksiyonları yerine getirmek adına böbrek yetmezliği yaşayan kişiler diyaliz makinesine bağlanmaktadır.
Böbrek Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?
Böbrek yetmezliği hastalığı yaşayan kişiler; hastalığın başlangıcında herhangi bir belirti durumu hissetmedikleri için bu hastalığın teşhis edilmesi oldukça zordur. Böbrek yetmezliği belirtileri yaşanmaya başladığında ise bu belirtiler genellikle hafif belirtiler olarak kendisini gösterir ve bu durum maalesef hastalığın teşhis edilme süresini uzatmaktadır.
Peki, böbrek yetmezliği hastalığı nasıl anlaşılır? Böbrek yetmezliği hastalığının belirtileri nelerdir? Böbrek yetmezliği yaşayan kişiler genellikle şu belirtileri hisseder;
*Yorgun Hissetmek
*Uyku Problemleri
*Kuru ve Kaşıntılı Bir Cilt
*Sık Sık İdrara Çıkma İsteği
*İdrarda Kan Görmek
*İdrarda Köpüklenme
*Göz Kapaklarının Şişmesi
*Ayak Bileklerinin ve Ayakların Şişmesi
*İştah Kaybı
*Kas Krampları
*Metalik Tat
Böbrek Çürümesi Belirtileri Nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliği olarak da bilinen böbrek çürümesi hastalığı; böbrek yetmezliğinin uzun bir süre devam etmesi ve bu durumun yavaş yavaş hasara yol açması olarak tanımlanabilir. Kronik böbrek yetmezliğinin belirtileri nelerdir derseniz en çok ve en sık görülen belirtileri arasında şunlar yer almaktadır;
*Anemi (kırmızı kan hücrelerinin eksikliği)
*Kemik, eklem, kas veya sinir ağrısı
*Kas krampları
*Bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikler
*Bulantı, kusma ve iştah kaybı
*Ağız veya dişlerde sorunlar (ağız kokusu, ağızda metalik bir tat)
*Kaşıntılı bir cilt ve ciltte morarma
Hemodiyaliz Nedir?
Böbrek yetmezliği yaşayan kişilerde böbrekler fonksiyonlarını yerine getiremediklerinden dolayı üre, kreatinin, fosfor ve potasyum gibi vücut için zararlı olan maddeler vücutta birikmeye başlar. Bu zararlı maddeler normalde idrar yolu ile dışarı atılmakta iken; böbrek yetmezliği yaşayan kişilerde zararlı maddelerin dışarı atılma işlemi hemodiyaliz yöntemi ile diyaliz makinesi yardımıyla yapılmaktadır. Bu durumda hemodiyaliz, en basit tanımı ile hastanın kirli kanının diyaliz makinesine alınması ve kirli kanın diyaliz makinesinde temizlenerek temizlenmiş kanın tekrar hastaya verilmesi işlemidir.
Hemodiyaliz Nasıl Yapılır?
Hemodiyaliz nasıl yapılır sorusunun cevabına değinecek olursak hemodiyaliz; fistül ya da kateter kullanılarak böbrek yetmezliği yaşayan hastadan alınan kirli kanın, diyaliz makinesi içerisinde bulunan diyalizör olarak bilinen kılcal filtrelerden geçirilmesi şeklinde yapılır. Böbreklerin vücuttaki fonksiyonlarını yerine getirememesi sonucunda vücuttan atılması gereken toksik maddelerin, diyaliz makinesinin filtrelerinin dış kısmında bulunan diyaliz sıvısına karışması ve zararlı maddelerin vücuttan atılması sağlanmaktadır. Yapılan bu filtreleme işleminin ardından vücuttan alınan ve diyaliz makinesine sokulan kan; sıvı içeriği bakımından dengelenir ve sağlıklı bir kan olarak böbrek yetmezliği yaşayan hastaya damar yolu ile verilmektedir.
Peki, hemodiyalizin avantajları ya da hasta kişi için faydası nedir? Hemodiyaliz, bilinen adı ile yapay böbrek, kanın bir makine aracılığı ile temizlenerek hasta kişiye yeniden verilmesi işlemidir. Hastanın durumuna göre haftada iki ya da üç gün olarak yapılan hemodiyaliz; hastanın bakım yükünü azaltan bir tedavi yöntemidir. Aynı zamanda tedavi eğitimli sağlık personelleri tarafından bir sağlık kuruluşunda yapılmaktadır. Diğer diyaliz yöntemlerine göre daha hızlı ve konforludur. Ayrıca diğer yöntemlere oranla daha uzun aralıklar ile yapıldığından dolayı böbrek yetmezliği yaşayan kişinin yaşam kalitesini de arttırır.
Hemodiyaliz Hastaları Nasıl Beslenmelidir?
Böbrek yetmezliği yaşayan ve hemodiyaliz tedavisi gören hastaların beslenme programı son derece önemlidir. Hemodiyaliz hastalarının nasıl beslenmesi gerektiği doktoru tarafından belirlenen ve uyulması gereken önemli kriterlerden birisidir. Hemodiyaliz hastaları genel olarak tuz ve sıvı tüketimlerine dikkat etmelidir. Ayrıca fosfor ve potasyum tüketimi bu hastalar için önemli olduğundan bunların tüketimi kontrol altında tutulmalıdır. Kan düzeyinde yaşanan değişimlerden dolayı zaman zaman D vitamini kullanılması gerekmektedir. Hemodiyaliz hastalarının beslenmesi oldukça önemli bir konu olduğundan dolayı bu hastaların bir diyetisyene başvurarak kendilerine uygun bir beslenme listesi oluşturmaları gerekmektedir.
